Το Αμάρι

Η περιοχή του Αμαρίου απλώνεται νοτιανατολικά του Ρεθύμνου σε μια καταπράσινη εύφορη κοιλάδα που περικλείεται από τα βουνά Κέντρος, Σάμιτος και βέβαια τον Ψηλορείτη. Πρόκειται για μια περιοχή ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς η οποία είναι διάσπαρτη από πολλά μικρά, γραφικά χωριά που διατηρούν το παραδοσιακό τους χρώμα. Χάρη στις άφθονες πηγές της η επαρχία είναι κατάφυτη από οπωροφόρα δέντρα.

Σήμερα ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να περιηγηθεί στα όμορφα αυτά χωριά, να ανακαλύψει αναπάντεχα αξιοθέατα, σημαντικά πολιτιστικά μνημεία και πολυάριθμα πανάρχαια εκκλησάκια, να θαυμάσει την υπέροχη φύση του Αμαρίου ανακαλύπτοντας τη μέσα από πεζοπορίες και να βιώσει την πλούσια παράδοση της περιοχής μέσα από τα πανηγύρια και τις παραδοσιακές γιορτές που αναβιώνουν στα χωριά της.

Το  Αμάρι, διαθέτει ιστορία πολλών αιώνων, καθώς τα πρώτα δείγματα κατοίκησης έχουν αποκαλυφθεί στον οικισμό Ελένες και τα οποία χρονολογούνται στη Νεολιθική Εποχή. Η ανθρώπινη παρουσία και δραστηριότητα στην περιοχή είναι αδιάλειπτη από το 6.000 π/Χ., ενώ συνεχίζεται και στη μεσομινωική περίοδο (2100-1600 π.Χ.), όπως μαρτυρούν και οι αρχαιολογικές έρευνες οι οποίες έχουν αποκαλύψει την αρχαία πόλη της Συβρίτου στο χωριό Θρόνος και τα κτιριακά συγκροτήματα της ίδιας περιόδου στους οικισμούς Αποδούλου και Μοναστηράκι.

Κατά τους ύστερους μινωικούς χρόνους ιδρύθηκε η αρχαία πόλη της Συβρίτου η οποία άκμασε έως την πρώτη βυζαντινή περίοδο, δεσπόζοντας ως ισχυρή και ανεξάρτητη πόλη, λόγω της γεωγραφικής της θέσης. Η ανεξαρτησία της μάλιστα, επιβεβαιώνεται από το αργυρό της νόμισμα, ενώ η επικράτειά της εκτεινόταν σε όλη την ευρύτερη περιφέρεια του σύγχρονου οικισμού, φτάνοντας ως την αρχαία Σουλία, πιθανότατα τη σημερινή Αγία Γαλήνη. Στο χωριό Αποδούλου έχουν αποκαλυφθεί τα κατάλοιπα παλαιοανακτορικού κέντρου περιλαμβάνοντας κτιριακά συγκροτήματα και θολωτούς τάφους, ενώ στη θέση Κόκκινος Χάρακας στο χωριό Μοναστηράκι, υπάρχουν ευρήματα ενός μινωικού ανακτόρου παλαιοανακτορικής εποχής, αποκαλύπτοντας την έντονη κοινωνική δραστηριότητα και τον πολιτισμό που άκμασε εκείνη την εποχή, με ιδιαίτερα ανεπτυγμένη τη γεωργία και την κτηνοτροφία.

Η ιστορική πορεία της περιοχής συνεχίζεται σε εξίσου εντυπωσιακό βαθμό και τη Βυζαντινή περίοδο, γεγονός που καταδεικνύεται από το πλήθος των βυζαντινών εκκλησιών οι οποίες σώζονται σε πολλούς από τους οικισμούς και τα περίχωρα. Σημαντικά μνημεία τα οποία διατηρούνται και μαρτυρούν την ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής αποτελούν ο Βυζαντινός ναός της Αγίας Άννας ο οποίος είναι ο παλαιότερος χρονολογημένος ναός της Κρήτης, η Μονή της Καλοείδαινας στο χωριό Άνω Μέρος (13ος ή 14ος αιώνας) το οποίο υπήρξε και καταφύγιο των επαναστατών στην επανάσταση του 1821, η Βυζαντινή Μονή Ασωμάτων (330-824 μ.Χ) όπου σήμερα στεγάζεται η Γεωργική Σχολή των Ασωμάτων καθώς και οι ναοί της Αγίας Παρασκευής και της Κεράς Παναγιάς. Σε όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες του έθνους η περιοχή διαδραμάτισε ιδιαίτερο ρόλο, συμμετέχοντας σε πολυάριθμες εξεγέρσεις την περίοδο της Βενετοκρατίας (1211 – 1669) αλλά και της Τουρκοκρατίας (1669 – 1898), ενώ η περιοχή αποτέλεσε κέντρο του Αντιστασιακού Αγώνα και καταφύγιο των καταδιωκόμενων και των ανταρτών την περίοδο της κατοχής όπου γερμανοί στρατιώτες έκαψαν 8 χωριά (της σημερινής Δημοτικής Ενότητας Συβρίτου).